Bu serinin Temel İlkeler Kitabı’nda (El ve Çalışma Kitabı – Temel İlkeler ve Yaklaşımlar) ana dil eğitimi öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlarla ilgili bölümde şu sözler yer almaktadır (Alt Başlık 2.3):
“Özellikle eğitim düzeyi düşük göçmen ailelerin bazen farkında olmadıkları, ama göç edilen ülkede geçerli tüm yazılı olmayan kural ve beklentilerin ele alınması ve aktarılması önem taşımaktadır.
Yazılı olmayan kurallar arasında küçük ve büyük çocukların ‘doğru’ uyku saati, çocukların kahvaltı yapmaları, diğer öğünlerde yedikleri, ev ödevleri, ev ortamındaki ders çalışma mekânı ve alışkanlıkları gibi konular sayılabilir. Ana dil eğitimi öğretmenlerinin bu konular hakkında bilgi sahibi olmaları ve bunları öğrencilere aktarmaları önemlidir.”
Bu tür yazılı olmayan kurallarla ilgili sorun, bunların ‘yerli’ çocuklar ve ebeveynler (en azından eğitim düzeyi yüksek olanlar) tarafından içselleştirmiş olmaları ve bu nedenle bu tür konu ve kuralların tek tek ve açık seçik biçimde ele alınmasına ihtiyaç dahi duyulmamasıdır. Ana dil eğitimi öğretmenleri için bu tür yazılı olmayan kuralları öğrenmenin bile zaman alabileceğini düşünürsek, eğitim düzeyi düşük ailelerin ve çocuklarının bunları anlamasının çok daha zor olacağı açıktır. Yeni bir yaklaşımla hazırlanan Bölüm II’deki 10-Adımda Çalışma Programı, bu konuyu çok somut ve uygulamadan örneklerle ele almaktadır. Verimli çalışma ve okul başarısı için gereken temel koşullar arasında şu noktaları saymak mümkün: ders çalışma yeri oluşturmak, istirahat etmek, düzenli ders çalışma saatleri ayarlamak, planlı çalışmak vb. Her bir adımla ilgili açıklamalara, küçük önerilere ve somut uygulama örneklerine yer verilmiştir. Eğitim düzeyi düşük ve sosyal açıdan zayıf ailelerden gelen çocuk ve gençler, bu programı işleyerek (10–14 günlük bir süre içinde) en önemli yazılı olmayan “oyun kurallarını” öğrenebilir ve kendi öğrenim hayatlarında uygulayabilir.
10-Adımda Çalışma Programı Farkı Şekillerde Ele Alınabilir:
- Program tüm sınıfta, “öğrenme sürecimizi daha etkin hale getiriyoruz” başlıklı ortak proje olarak işlenebilir. Yaşı daha küçük öğrenciler için 5.–10. adım arası çalışmaları sadeleştirmek ve sınıf seviyesine uygun hale getirmek gerekir.
- Program, motivasyonu yüksek küçük bir öğrenci grubuyla birlikte ele alınabilir ve öğrenciler programla ilgili deneyimlerini arkadaşlarıyla paylaşabilir.
- Program, özellikle okul başarısı zayıf ve aile desteği alamayan bir veya birkaç öğrenciyle birlikte ele alınabilir. Öğrencilerin anne babalarını ve sınıf öğretmenini mutlaka sürece dâhil etmek gerekir. Özellikle okulu terk riski ile karşı karşıya olan öğrenciler için uygulanacak program bir acil önlem olarak düşünülmelidir.
Ebeveynleri tarafından desteklenmeyen bazı öğrenciler programı uygularken zorlanabilirler. Ana dil eğitimi öğretmenleri öğrencilerle genelde haftada sadece bir kez görüştüklerinden, ebeveynlere ulaşıp onların desteğini kazanmak daha da önem kazanmaktadır. Ana dil eğitimi öğretmeni, 10-Adımda Çalışma Programını, aşağıdaki yaklaşım doğrultusunda uygulayabilir:
Veliler için bilgilendirme amaçlı mektup örneği
(gerekli değişiklikler örnek üzerinde yapılabilir)
