Çfarë është mësimi në gjuhën e prejardhjes (MGJP)?

Si mësim në gjuhën e prejardhjes (MGJP, në Zvicër GJKA) emërtohet mësimi plotësues fakultativ, i cili në shumë vende të emigrimit u ofrohet nxënësve/-eve me sfond migrimi në gjuhën e tyre të parë ose në gjuhën e prejardhjes.

Në varësi të vendit dhe rajonit MGJP quhet mësim në gjuhën amtare ose mësimi në gjuhën dhe kulturën e atdheut. Në botën frëngjishtfolëse emërtohet si ELCO (Enseignement de langue et culture d’origine), në gjuhën angleze si shkolla suplementare.

Mësimi në gjuhën e prejardhjes zakonisht ofrohet nga klasa e parë deri në klasën e nëntë. Zakonisht mbahet pas orëve të rregullta të mësimit ose pasditeve të lira gjatë dy orëve në javë. Shpesh gjenden në të njëjtën klasë nxënës/-e të grupmoshave të ndryshme dhe të dy ose tri niveleve (kopshti parashkollor, niveli primar dhe niveli sekundar I). Mësuesit/-et e MGJP janë mësues/e të gjuhës së parë dhe mësimdhënës të arsimuar.
 

Cilat janë qëllimet e MGJP?

Mësimi në gjuhën e prejardhjes ndjek dy qëllime kryesore: Nga njëra anë nxënësit/et duhet të përkrahen në gjuhën dhe kulturën e prejardhjes së tyre. Nga ana tjetër, MGJP duhet gjithashtu të kontribuojë në orientimin dhe integrimin e nxënësve/-eve në sistemin shkollor dhe në shoqërinë e vendit të emigracionit. Aspekti i dytë është veçanërisht i rëndësishëm për ata nxënës/-e të cilët nuk do të kthehen në vendin e tyre të prejardhjes pas përfundimit të shkollës. Në këtë kuptim, MGJP luan një rol të rëndësishëm në rrugën drejt një identiteti të ekuilibruar dygjuhësor dhe bikulturor. Në të njëjtën kohë, ai ndihmon që shumëgjuhësia të njihet si një burim i rëndësishëm për shoqërinë.

 

Kush e organizon MGJP dhe si mund të integrohet në shkollën e rregullt?

Se si është i organizuar MGJP shpesh varet nga vendi i origjinës. Kurset mbështeten, për aq sa është e mundur, nga vendi i imigracionit, konsullatat ose ambasadat e vendit të prejardhjes ose nga institucionet private. Kështu që varësisht nga burimi i financimit, pagat e mësuesve të MGJP ndryshojnë shumë.

Nga vendi i emigracionit varet se sa mirë është i integruar mësimi në gjuhën e prejardhjes në sistemin shkollor lokal. Treguesit për këtë janë nëse MGJP është i integruar në orarin e zakonshëm të shkollës, nëse ekzistojnë projekte bashkëpunimi midis MGJP dhe shkollës së rregullt, nëse ka programe specifike të arsimimit të mëtejmë për mësuesit e MGJP-së dhe çfarë është pagesa e tyre.

 

Para çfarë sfidash gjendet MGJP?

Sfidat më të rëndësishme të mësimit në gjuhën e prejardhjes janë:

  • Kurset e MGJP konkurrohen nga aktivitete të shumta të kohës së lirë. Pasoja e kësaj është që numri i nxënësve/-eve në shumë vende është vazhdimisht në rënie.
  • Kjo është veçanërisht e theksuar aty ku mësimi në gjuhën e prejardhjes nuk është i integruar në sistemin e rregullt shkollor, gjë që paraqet një problem shtesë
  • Kurset zakonisht organizohen në grupe që janë shumë të përziera në aspektin e moshës dhe nivelit të gjuhës. Prandaj nxënësit/-et kanë parakushte dhe nevoja shumë të ndryshme
  • Kushtet e punësimit dhe paga e mësuesve të MGJP-së zakonisht janë të pakënaqshme
  • Rrallëherë është një mundësi për të bashkëpunuar me mësuesit e shkollës së rregullt