Süreç:
- Öğretmen, metindeki zorlukların üstesinden nasıl gelineceğini ve metnin anafikrine nasıl ulaşılacağını bir ya da birkaç örnek ile gösterir. Burada en iyi yöntem, öğretmenin somut adımları bizzat atması ve bunu yaparken de “yüksek sesle düşünmesi” dir.
- En önemli şu iki adım öğrencilere ya yazılı olarak verilir ya da tahtaya yazılı:
- Zor yerleri saptamak, açıklamak ve anlamak, Bilinçli okuma, tekrar tekrar okuma, açıklamayı metnin kendi içinde arama, ansiklopedi, sözlük ve internetten yardım alma.
- Anafikirleri seçebilmek: Metni anlamlarına göre bölümlere ayırma, tek tek bölümler için başlıklar bulma, anahtar kelimeleri not etme.
- Bu yöntem herkes tarafından anlaşıldıktan sonra öğrencilere (yaşa ve seviyeye göre farklı) metinler dağıtılır ve öğrencilerden zorlukların üstesinden gelmek ve metnin anafikrini anlamak için yukarıdaki iki adımı kendi başlarına uygulamaları istenir. Bu çalışma bireysel olarak ya da eşli olarak yapılabilir.
- Çalışmanın sonunda bu yöntemle ilgili deneyimler kısaca paylaşılır.
Açıklamalar:
- Bu türden alıştırmalar, elbette bir seferden fazla ve farklı metinler üzerinde yapılmalıdır.
- 25 –27 sayılı alıştırmalar, birbiriyle yakından ilgilidir ve öğrencilere de bu bağlam içinde sunulmalı ve çalıştırılmalıdır.
- Yukarıda tarif edilen adımlar, 25 ve 27 sayılı alıştırmadaki adımlar ile birlikte, “Okuma Stratejileri” başlıklı bir çalışma kâğıdında toplanabilir.
- Anafikri kavramak için gerekli strateji ve öneriler, ayrıca “Ana Dil Eğitiminde Öğrenme Stratejilerinin ve Tekniklerinin Öğretilmesi” (“Ana Dil Eğitimi için Didaktik Öneriler” Kitap 5) de mevcuttur; bkz. aynı kitapta Ünite 9 “Metinde Önemli Yerleri İşaretlemek”.