İskelet Yapılar, Gözde Kelime Hikâyeleri, Şablon Hikâyeler
Süreç (İskelet Yapıyı Oluşturmak):
a) İlk aşamada 5 kelime seçilir (bkz. Açıklamalar) ve bunlar tahtaya veya bir kâğıda yazılır.
b) Bu 5 kelime, öğrencilerin yazacağı hikâyenin temel yapısını veya iskeletini oluşturur. Seçilen 5 gözde kelime hikâyede geçmelidir (renkli yazılabilir veya altı çizilebilir).
c) Öğrenciler hikâyeyi yazarlar, sonra sınıf ortamında okunur ve üzerinde konuşulur ve/veya duvara asılır. Aynı „iskeletin“ etrafında nasıl farklı „gövdelerin“ oluştuğunu görmek heyecan vericidir. Öğrencilerin görevi nasıl çözdükleri, seçilen 5 kelimeyi nasıl kullandıkları ele alınabilir ve değerlendirilebilir.
Açıklamalar:
5 gözde kelimeyi seçme yöntemleri:
- Öğretmen eline sözlük, kitap veya bir dergi alarak sınıfta dolaşır. 5 öğrenci kitabı rastgele açar ve kurşun kalemle bakmadan bir kelimeyi seçer. Bu kelimeler hikâyenin temel yapısını veya iskeletini oluşturur.
- Tüm öğrenciler küçük kâğıtların üzerine birkaç kelime not ederler. Bunlar toplanır ve karıştırılır. Bir veya birkaç kişi 5 küçük kâğıt parçasını seçer. Kâğıtların üzerinde yazılan kelimeler hikâyenin temel yapısını veya iskeletini oluşturur.
Seçenekler:
- Bu alıştırmayı bilen sınıflarda, alıştırmayı tüm öğrencilerle yapmak yerine, bir veya iki seviyenin katılımıyla da yapmak mümkündür.
- 5 gözde kelime yerine 3 veya 4 kelime de seçmek mümkündür. Ancak 5 kelimeden daha çok kelime seçmek tavsiye edilmez.
- Kelime yerine kısa kelime kalıpları veya kısa cümleler de hikâyenin temel yapısını veya iskeletini oluşturabilir.
- Zopfi‘nin (1995 S. 49) güzel bir alternatif önerisi vardır: Her öğrenci hikâyede geçmesini istediği 3 veya 5 kelimeyi veya eşyayı bir kâğıda yazar ve sıra arkadaşına verir. Arkadaşı bu kelimelerle bir hikâye yazar ve ilk öğrenciye hediye eder. (Buna alternatif: Her öğrenci, hikâyede geçmesini arzu ettiği 3 veya 5 kelimeyi veya eşyayı liste halinde bir kâğıda yazar. Bu istek listeleri küçük bir torbada veya kutuda toplanır. Her öğrenci torbadan bir liste alır ve listedeki kelimelerle bir hikâye yazar.).
Diğer seçenek: Öğrenci, aile üyelerinden birisine böyle bir liste hazırlamasını rica eder ve o kelimelerle bir hikaye yazar. O hikayeyi sonra listeyi hazırlayan kişiye hediye eder (bkz. Ünite 3: Gözde Kelime Hikâyeleri).