Ek bilgiler:
- Genelde gerek birinci dil gerekse göç ülkesi dilinin hem lehçeleri hem de standart biçimi mevcuttur. Elbette ki bütün türlerin konu edinilmesi öngörülmektedir. (Çoğu ana dil dersi öğrencisi en çok birinci dilin standart biçimiyle sıkıntı yaşamaktadır).
- Konu çerçevesinde öğrencilerin yaşına uygun çeşitli sorulara cevap araması mümkündür. Çeşitli kademe gruplarının paralel olarak farklı soruların cevaplandırılması üzerinde çalışması ve akabinde birbirlerine sonuçlarını takdim etmeleri mümkündür.
- Normal şartlarda proje iki haftaya yayılır (ilk hafta konuya giriş, ikinci hafta uygulama). “Dil Silüetleri” bu çerçevede güzel bir giriş imkânı sağlamaktadır, 3.1’e bakınız.
Süreç:
- Öğretmen proje hakkında bilgi verir, işlenecek soruları ayrıntılı biçimde izah eder (yaş grubu başına bir soru olabilir, yukarıdaki kısma bakınız) ve çalışmaya yönelik açık ve net görevlendirmelerde bulunur (örn. talep edilen bilgilerin bir sonraki haftaya kadar temin edilmesi ve konuya ilişkin notların derse getirilmesi). Kullanılabilecek soruların yer aldığı bir liste aşağıda bulunmaktadır.
- Verilen görevlerde elde edilen sonuçlar ertesi hafta derlenir, icabında bir afişe yazılır ve sınıfta sergilenir. Bir sonraki aşamada isteğe göre yazılı bir metin hazırlanabilir veya öğrencilerin, projede edindikleri izlenimleri görüştükleri bir tartışma etkinliği düzenlenebilir.
- Olası sorular:
- Bütün kademeler: Birinci ve ikinci dilde kullandığım ilk kelime ve cümleler (evde sorulmalı!); Birinci ve ikinci dilde tecrübe edilen komik hatalı kullanımlar (yanlış anlaşılan ve kullanılan kelime ve/veya cümleler); birinci ve ikinci dilin öğrenim sürecinde önemli kişiler.
- Orta ve Üst Kademe: İkinci dili öğrenirken özellikle hangi hususlarda sıkıntı yaşadım? Neler öğrenmiştim, hangi stratejilerim vardı/var? Hala zorlandığım hususlar nedir ve bu sorunu nasıl çözerim? Farklı uygulama olanağı: Komik yanlış anlaşılmaların skeç olarak canlandırılması.
- Orta ve Üst Kademe: Birinci dilde başarılı olduğum ve zorluk yaşadığım hususlar nelerdir?
- Orta ve Üst Kademe: Birinci ve ikinci dilde lehçe ve standart dil: Nerelerde hangi biçimi kullanıyorum; biçimlere ilişkin olarak nasıl duygusal bağlara sahibim; standart dilin öğrenilmesini gerekli kılan hususlar nelerdir (özellikle de birinci dilde ne işe yarar)?
- Orta ve Üst Kademe: İki farklı dilin içerisinde ve arasında yetişmek:
- Tek dilli yetişen çocuklara kıyasla sahip olunan avantajlar/yaşanan sorunlar nelerdir? – Kendi çocuklarımı da aynı şekilde iki dilli yetiştirecek miyim, neden (neden değil)?
- Orta ve Üst Kademe: Farklı bir dilin konuşulduğu ülkeye göç eden ebeveyn veya büyük ebeveynlerin yaşadıkları tecrübeler: Neler yaşadılar, ne tür zorluklar yaşadılar, nasıl tepki verdiler? Bu çerçevede röportaj soruları hazırlanabilir ve röportajın bazı bölümlerine ilişkin ses kaydı alınabilir.
- Üst Kademe: Diller çoğu zaman birbirinden farklı itibara sahip olurlar. Birinci dilimiz nasıl bir itibara sahiptir; bu hususta nasıl deneyimler edindim?