Kjo rrjedhë është e përshtatshme që në mënyrë asocuese p.sh. për t‘i gjetur idetë për një tregim ose për një tekst fantazi. M e bën një shembull në formë të skicës së ilustruar anash dhe sqaron: Merre një fletë (A4 ose A3 diagonal). Shkruaje në mes titullin ose temën, për të cilën duhet të shkruash. Qarkoje këtë titull. Shkuaj rreth e qark ide të cilat të vijnë në mendje për këtë temë; qarkoji gjithashtu edhe këto. Nga mjaft ide dalin linja pasuese dhe rrethe për mendime të tjera; mund të ndërtohet një zinxhir i tërë i mendimeve. Nëse ti ke vështirësi që klasterin ta bësh në gjuhën tënde amtare, mund të përdorësh nocione edhe nga gjuha e shkollës. Pas gati pesë minutash e vështron grumbullimin e ideve tua dhe i nënvizon me ngjyra dhe numra, cilat ide do t‘i përdorësh në tekstin tënd dhe në çfarë renditje duhet të ndodhë kjo.
Tabela e pëmbajtjes
- Parathënie për serinë «Materiale për mësimin në gjuhën e prejardhjes»
- Hyrje
- 1. Të shkruarit në gjuhën e prejardhjes: jo i thjeshtë, por i rëndësishëm
- 2. Objektivat dhe mbarështrimi i kësaj fletoreje
- 3. Pikat thelbësore të didaktikës aktuale në të shkruarit e tekstit
- 4. Pika plotësuese në lidhje speciale me shkrimin e teksteve në kuadër të mësimit në gjuhën e prejardhjes.
- 5. Për dhënien e notave dhe vlerësimin e punës në të shkruar: pika të rëndësishme
- I. Për fillim: shembuj të të shkruarit të nivelit të ulët dhe aktivitete për përkrahjen e motivimit
- 1. Ushtrim paraprak: Të rrëfehen bashkërisht tregime sipas radhës, vazhduese ose tregime zinxhir
- 2. Të shkruarit bashkërisht: tregime radhe, vazhdimi, zinxhir ose palosëse
- 3. Tregime dypikëshe, tregime me fjalë «kapëse», tregime me fjalë dëshirash dhe tregime kush-ku-çka
- 4. Tregime skelë, tregime fjalënxitëse, tregime strukturë
- 5. Të shkruarit sipas fantazisë në forma të ndryshme sociale
- 6. Detyra të vogla modeluese dhe kreative me gjuhë (krahaso gjithashtu edhe nr. 22)
- 7. Gjëegjëza me gjuhë
- II. Teknikat dhe strategjitë për fazat e ndryshme të procesit të të shkruarit
- 8. Të gjenden idetë, ndërtimi i tekstit të parastrukturohet
- 9. Të planifikohet ndërtimi i tekstit (krh. edhe 16, Nxitje për ndërtimin e tekstit)
- 10. Teksti të ndahet dhe modelohet me tituj, mestituj dhe pjesë
- 11. Teknikat për përpunim dhe vetëkorrekturë
- 12. Të shkuhet me adresë referimi; tekstet të modelohen bukur dhe të prezentohen
- 13. Komenti për fletët e punës të nxënësve/eve FP 1 + 2
- III. Nxitje për përkrahjen e aspekteve të pjesshme të të shkruarit
- 14. Nxitje për punë në leksik I: puna me fushat e fjalëve, vënia në gatishmëri e mjeteve të zgjeruara gjuhësore
- 15. Nxitje për punë në leksik II: puna me tekstet me zbrazësira, prova rezervë etj.
- 16. Nxitje lidhur me ndërtimin e tekstit dhe ndarjen e tij (krh. edhe nr. 9)
- 17. Nxitje për punë në stil I: ushtrimi i stilit veprues dhe zbulues
- 18. Nxitje për punë në stil II: të shkruhet saktë/të paraqitet bukur/ interesant dhe të përmblidhet
- 19. Udhëzime për përmirësimin e sintaksës dhe morfologjisë
- IV. Ide për kontekste të caktuara të të shkruarit
- 20. Situata të të shkruarit, të cilat janë veçanërisht të përshtatshme për mësimin në gjuhën e prejardhjes
- 1. Tekste me gjëegjëza
- 2. Reportazhet, pllakatet, referatet
- 3. Fletët e punës, tekste tematike, kuiz etj.
- 4. Intervistat, intervistat fiktive
- 5. Kërkesa, thirrje
- 6. Letra, e-mail-e, sms, korespondecë me klasat, blog, chat
- 7. Tekste për probleme orientuese
- 8. Tekste-fantazi, dëshira dhe vizione
- 9. Krahasime gjuhësore
- 21. Projekte të cilat janë veçanërisht të përshtatshme për bashkëpunim me mësimin e rregullt
- 1. Përmbledhje e poezive shumëgjuhësore (njëmbëdhjetëshe etj.)
- 2. Libra të ilustruar shumëgjuhësor ose libra aventurë
- 3. Gazeta shumëgjuhësore muri ose e nxënësve/eve
- 4. Kontribute për javët e projektit ose ekspozita si «Kulturat tona», «Prej nga vijmë ne», «Vende të mrekullue-shme për pushime», «Gjuhët tona» etj.
- 5. Përmbledhje shumëgjuhësore e recetave
- 22. Projekte modeluese muzikore-kreative me gjuhë
- 20. Situata të të shkruarit, të cilat janë veçanërisht të përshtatshme për mësimin në gjuhën e prejardhjes
- Literatura e përdorur